Manometr (Манометр) -
qazların (metal manometr) və mayelərin (mayeli manometr) təzyiqini ölçür. İş prinsipi Paskal qanununa əsaslanır.
Kondensator (Конденсатор) -
Elektrik yüklərini toplamaq üçündür. İş prinsipi dielektrik mühitlə ayrılmış naqillərin elektrik yüklərini saxlanması hadisəsinə əsaslanır.
Termoelement (Термоэлемент) -
qızdırıcının daxili enerjisini elektrik enerjisinə çevirir.
Psixrometr (Психрометр) -
havanın rütubətini ölçür. İş prinsipi quru və nəm (yaş) termometrlərin göstərişləri fərqinə əsaslanır.
Tranzistor (Транзистор) -
zəif elektromaqnit siqnallarını gücləndirmək üçün işlədilir. İş prinsipi yarımkeçiricilərin elektrik keçiriciliyinə əsaslanır.
Transformator (Трансформатор) -
dəyişən cərəyanın gərginliyini artırıb azaldan elementdir. İş prinsipi elektromaqnit induksiya hadisəsinə əsaslanır.
Reostat (Реостат) -
dövrədə cərəyan şiddətini tənzimləyən cihaz. İşləmə prinsipi naqilin müqavimətinin onun uzunluğundan asılı olmasına və Om qanununa əsaslanır.
Hiqrometr (Гигрометр) -
şeh nöqtəsinə görə rütubəti ölçən cihaz. İş prinsipi doymamış buxarın soyuyaraq doymuş buxara keçməsi hadisəsinə əsaslanır.
Dinamometr (Динамометр) -
qüvvəni ölçən cihaz. Yaylı dinamometrlərin iş prinsipi Huk qanununa əsaslanır.
Diod (Диод) -
dəyişən cərəyanı düzləndirmək üçün işlədilir, termoelektron emissiya hadisəsinə əsaslanır.
Fotoelement (Фотоэлемент) -
dövrəni avtomatik qapayır və ya açır. İşığın təsiri ilə keçiriciliyi artan elementdir. İş prinsipi xarici fotoeffektə əsaslanır.
Areometr (Ареометр) -
mayelərin sıxlığını təyin edən cihaz. İşləmə prinsipi Arximed qanununa əsaslanır.
Barometr (Барометр) -
atmosfer təzyiqini ölçən cihaz. İş prinsipi atmosfer təzyiqi ilə metal qutunun sıxılmasına əsaslanır.
Elektroskop (Электроскоп) -
cisimlərin yüklənməsini aşkar edən cihaz. İş prinsipi Kulon qarşılıqlı təsirinə əsaslanır.
Elektrometr (Электрометр) -
potensiallar fərqini təyin edən cihaz. İş prinsipi elektromaqnit qarşılıqlı təsirinə əsaslanır.
Fotorezistor (Фоторезистор) -
zəif işıq selini ölçür. İşığın təsiri ilə müqaviməti dəyişən elementdir. İş prinsipi daxili fotoeffektə əsaslanır.
Ampermetr (Амперметр) -
cərəyan şiddətini ölçən cihaz. İşləmə prinsipi cərəyanlı çərçivəyə maqnit sahəsinin göstərdiyi yönəldici təsirə əsaslanır. Dövrəyə ardıcıl qoşulur.
Voltmetr (Вольтметр) -
gərginlik ölçən cihaz. İşləmə prinsipi cərəyanlı çərçivəyə maqnit sahəsinin göstərdiyi yönəldici təsirə əsaslanır. Dövrəyə paralel qoşulur.
Maddənin aqreqat halının dəyişməsi.
(üçsəviyyəli testlər)
Birinci səviyyə
1. Boş kvadratlarda hansı söz yazılmıçdır?
A) Qaynama
B) Ərimə
C) Kristalizasiya
D) Kondensasiya
2. Qar topunun temperaturunu ölçmək üçün nə lazımdır?
A) Tərəzi
B) Saat
C) Dinamometir
D) Termometir
3. Maddənin xüsusi ərimə istiliyi hansı düsturla hesablanır?
A) L=Q/m
B) λ=Q/m
C) q=Q/m
D) C=Q/(t2-t1)
İkinci səviyyə
1. Kristal cismin xüsusi ərimə istiliyi nədən asılıdır?
A) Cismin temperaturundan
B) Cismin kütləsindən
C) Cismin həcmindən
D) Cismin materialından
2. Yerin 100 km dərinliyində temperatur 1000oC yaxındır. Sink, qalay, dəmir və gümüş kimi metallardan hansı orada ərinmiş halda qalar( cədvəldən istifadə edin)?
A) Sink
B) Qalay
C) Dəmir
D) Gümüş
3. 20 kq alüminium kristallaşarkən nə qədər enerji ayrılır?
A) 195 kC
B) 780 kC
C) 1950 kC
D) 7800 kC
Üçüncü səviyyə
1. Şəkildə bərabər kütləli üç cismin temperaturunun qızdırılma zamanından asılılıq qrafiki göstərilmişdir. Hansı cismin xüsusi ərimə istiliyi ən böyükdür?
A) 1
B) 2
C) 3
D) hər üçünki eynidir
2. Ərimə temperaturunda götürülmüş 1 kq kütləli kristal bərk cismi tamamilə əritmək üçün nə qədər istilik miqdarı lazım olduğunu göstərən fiziki kəmiyyət necə adlanır?
A) Xüsusi yanma istiliyi
B) Xüsusi ərimə istiliyi
C) Xüsusi istilik tutumu
D) Xüsusi buxarlanma istiliyi
3. Ərimə temperaturunda 30 q dəmir mismarı əritmək üçün 2010 C istilik miqdarı lazım olmuşdur. Dəmirin xüsusi ərimə istiliyini tapın.
A) 67 kC/kq
B) 60,3 kC/kq
C) 201 C/kq
D 33,5 kC/kq
Qiymətlər
Birinci səviyyə: 6 ball (1 sual)
İkinci səviyyə: 8 ball (1sual)
Üçüncü səviyyə: 10 ball (1 sual)
"5”:28-30 ball
"4”:24-27 ball
"3”:18-23 ball